VDS yani sanal özel sunucular, sitenizin hızını ve stabil çalışmasını belirleyen kritik bir unsur. Ama çoğu kişi sunucuyu kurup bırakıyor ve performansın çok daha iyi olabileceğini fark etmiyor. Bu yazıda, teknik olaylara boğmadan ve kaotik bir biçimde kafanızı karıştırmadan, hem kendi başınıza uygulayabileceğiniz hem de sağlayıcınızdan talep edebileceğiniz yöntemleri paylaşacağım. Amacımız ise şu, sitenizin daha hızlı açılması filan, kullanıcı deneyiminin iyileşmesi ve sunucunuzun gereksiz yere yorulmaması dahilinde olacak. Oyun sunucusunda öncelikler sağlanacak ve daha az gecikme olması adına ilkler belirlenecek. Daha fazla başlık detayı sunmadan konuya geçelim en iyisi.
1. Sunucu Yazılımını ve Sistemini Güncel Tutun
VDS’inizin işletim sistemi ve sunucu yazılımları ne kadar güncelse, performansı o kadar iyidir. Örneğin PHP 7, eski PHP 5’e göre çok daha hızlı çalışır ve güvenlik açısından da avantaj sağlar. Güncellemeleri kendiniz yapabiliyorsanız, Debian/Ubuntu tabanlı sistemlerde sudo apt update && sudo apt upgrade -y CentOS/RHEL tabanlı sistemlerde sudo yum update -y komutları işinizi görür diyebiliriz.
Windows Update ile izniniz olan kısım kadar yapabilirsiniz. Bazenleri sizi geriye götürecek performans ayarları olduğu için bazı sunucu sağlayıcıların da kısıtlı olabilir tabi. Windows üstüne bu yüzden kendi etkileşiminizi kök tabanlı değilde, yüzeysel tutsanız daha iyi olur.
Eğer yönetilen bir hizmet kullanıyorsanız eğer, bu güncellemelerin düzenli yapılmasını sağlayıcınızdan isteyin.
2. Web Sunucusu ve PHP Yapılandırmasını İyileştirin
Web sunucusu seçimi ve yapılandırması performansı doğrudan etkiler. Nginx, statik dosyaları hızlı sunar ve Apache ile birlikte kullanıldığında dinamik içerik yönetiminde ciddi avantaj sağlar. PHP’de de en güncel sürümü kullanmak ve OPcache modülünü etkinleştirmek ise betiklerin daha hızlı çalışmasını sağlar.
Root erişiminiz varsa ki, Nginx ve PHP-FPM’i kendiniz kurabilirsiniz. Deneyiminiz yoksa bu işlemleri sağlayıcınıza bırakmak en güvenli yol olacaktır.
3. CPU ve RAM’i Oyun Sunucusuna Öncelik Verin
Oyun sunucuları, özellikle Minecraft ya da FiveM çoğu zaman tek çekirdek üzerinde yoğun çalışır. Windows VDS’inizde arka planda gereksiz programlar çalışıyorsa CPU ve RAM’i yiyip bitirir ve sunucunuz lag yapabilir. Bu yüzden kaynakların büyük kısmını oyun sunucusuna ayırmak şarttır diyeyim.
Nasıl yapılır:
- Görev Yöneticisi’ni açın ve hangi programların CPU veya RAM tükettiğine bakın
- Gereksiz uygulamaları kapatın. Mesela tarayıcılar, güncellemeler ya da arka planda çalışan programlar dahil bir çok şey
- Oyun sunucusunun önceliğini artırın.
Görev Yöneticisi > Detaylar sekmesine gidin. Sunucu işlemini bulun (Minecraft içinjava.exe, FiveM içinFXServer.exe) ve sağ tık > Öncelik > Yüksek seçin - Windows Performans Ayarlarını optimize edin.
Başlat > Ayarlar > Sistem > Hakkında > Gelişmiş Sistem Ayarları > Performans Ayarları > En iyi performans için ayarla - Oyun Modu’nu açın. Böylece Windows kaynakları otomatik olarak oyun sunucusuna yönelir
Sunucunuz daha stabil çalışır ve gecikmeler azalır gibi.
4. Ağ Gecikmesini Düşürmek İçin Port ve Trafik Yönetimi
Lag çoğu zaman ağdaki tıkanıklıklardan kaynaklanır. Minecraft ve FiveM gibi sunucularda düşük ping şarttır. Gereksiz portları kapatıp sadece gerekli olanları açmak ve oyun paketlerine öncelik vermek deneyimi ciddi şekilde iyileştirir veyahut stabil hale getirir
Nasıl yapılır:
- Windows Firewall’da sadece gerekli portları açın. Minecraft için TCP 25565, FiveM için UDP 30120 denebilir. Kontrol Paneli > Sistem ve Güvenlik > Windows Defender Firewall > Gelişmiş Ayarlar > Gelen Kuralları
- Arka planda interneti yiyen uygulamaları kapatın. Örneğin indirme yapan programlar veya bulut senkronizasyonu yapan yazılımlar
- QoS (Quality of Service) ayarlarını kullanın. Eğer sağlayıcınız destekliyorsa oyun paketlerine öncelik verin
- Kablolu bağlantı tercih edin. Wi-Fi üzerinden bağlanmak ping’i artırabilir veyahut sanal adaptör ayarlarını optimize edin
Böylece oyun sırasında gecikme azalır ve oyuncular daha akıcı bir deneyim yaşar diyebiliriz.
5. Statik İçerik Optimizasyonu
Web sayfanızdaki CSS, JS ve HTML dosyalarını küçültmek ve resimleri optimize etmek, sayfa yükleme süresini kısaltır. Dosyaları minify edin, büyük resimleri WebP gibi daha hafif formatlara dönüştürün ve mümkünse lazy-load kullanın. Ayrıca Gzip veyahut Brotli sıkıştırması ile veri transferini azaltabilirsiniz.
6. Sunucu Kaynaklarını İzleme ve Gerekirse Yükseltme
CPU, RAM ve disk kullanımını takip edin. htop veya top gibi araçlarla gerçek zamanlı izleme yapabilir, daha detaylı paneller için Netdata veya Prometheus+Grafana kullanabilirsiniz. Eğer kaynaklar sürekli yüksek seviyedeyse, sağlayıcınızdan daha yüksek kaynaklı bir plan talep etmek performansı artıracaktır.
7. Depolama ve Donanım İyileştirmeleri
Disk altyapınız performansı ciddi şekilde etkiler. SSD veya NVMe diskler, geleneksel HDD’lere göre çok daha hızlıdır. Özellikle veritabanı ve dosya işlemleri yoğun uygulamalarda NVMe SSD kullanımı önerilir. Trafik veya veri miktarı artışına göre yüksek bant genişliği ve hızlı depolama seçenekleri sunan bir plan seçmek performansınızı destekler.
Sonuç Olarak
İlk adım olarak yazılım güncellemeleri ve veritabanı temizliği ile başlayın. Sonrasında web sunucusu ve PHP yapılandırmasını iyileştirin, önbellekleme ve CDN çözümlerini uygulayın. Statik içerik optimizasyonu ve sunucu kaynak takibi ile performansı sürekli kontrol edin. Son çare olarak, ihtiyaç duyduğunuzda sağlayıcınızdan donanım yükseltmesi talep edin. Bu adımlarla VDS’inizin hız ve verimliliğini sürdürülebilir şekilde artırabilirsiniz. Tabi ne için kullanıcağınıza bağlı olarak, köken sistemi kurcalayarakta performans iyileştirmesi yapabilirsiniz tabi ama, sonradan sıkıntı çıkarabileceği için bunu tavsiye etmiyoruz pek. Üst düzey yönetimi ve yetkisi olanlar adına yapılmıştır. Eğer yapılmıyorsa istemci/sunucu sağlayıcınıza bu tavsiyeleri iletin.
Verisunucu.net hepinize iyi haftalar diler.
